Mô phỏng 3D là quá trình thực hiện trên các phần mềm đồ họa 3D để tạo ra các đoạn phim 3D mô phỏng lại một vật thể (như một chi tiết máy, dụng cụ…) hoặc một quy trình hoạt động, sản xuất giống ngoài đời thực. Từ đó người xem có thể hình dung ra cấu tạo hoặc cách thức hoạt động mà không cần đến vật thật.

Cùng với sự phát triển công nghệ thông tin, việc ứng dụng công nghệ mô phỏng đã tạo ra bước ngoặc lớn trong công tác đào tạo. Sử dụng mô phỏng trên máy tính là phương pháp đào tạo tích cực, trực quan giúp người học tiếp nhận thông tin một cách hiệu quả, phát huy khả năng làm việc độc lập và sáng tạo.

Phương pháp mô phỏng trong dạy học là phương pháp tiếp cận nhận thức thế giới thực thông qua mô hình 3D động. Bằng phương pháp mô phỏng, người học không chỉ tiếp thu kiến thức một cách dễ dàng mà trong quá trình học họ còn có thể tìm ra cách tiếp cận vấn đề phù hợp với năng lực để đạt mục tiêu bài học đề ra. Đặc biệt người học còn có thể tạo dựng, điều khiển và thực hành tại chỗ các đối tượng theo ý muốn nhờ các công cụ hỗ trợ. Ngoài ra, việc khám phá các giải pháp mới để giải quyết vấn đề, giúp người học chủ động rèn luyện và nâng cao kỹ năng nghề nghiệp.

Một số lợi ích khi sử dụng công nghệ mô phỏng 3D trong đào tạo:

🔹 Trong thực tế, không phải lúc nào học viên cũng có cơ hội được thực hành trên mô hình thật. Khi đó, có thể áp dụng hệ thống mô phỏng dùng để đào tạo, huấn luyện, cung cấp những kinh nghiệm gián tiếp trước khi học viên thực hành trực tiếp. Điều này thực sự có ý nghĩa đối với việc thực hành những công việc trên những dây chuyền hạn chế sự gián đoạn, hạn chế tần suất thực hiện, những hoạt động không thường xuyên xuất hiện hoặc trong môi trường có thể gây nhiều nguy hiểm, rủi ro cho người học, ví dụ các trường hợp thực hành trên dây chuyền sản xuất liên tục, cách xử lý các sự cố xảy ra không thường xuyên, các công việc trong môi trường độc hại (phòng cháy chữa cháy, khai thác hầm mỏ,…), quá trình giải phẫu trên cơ thể sống…

🔹 Tiết kiệm chi phí đầu tư hệ thống dây chuyền thiết bị, hệ thống mô hình phục vụ quá trình đào tạo.

🔹 Giúp tối ưu hóa việc mô tả nguyên lý hoạt động của thiết bị, quá trình hoạt động bên trong những chi tiết mà trong thực tế không có điều kiện quan sát (ví dụ: quá trình chuyển động bên trong của động cơ, hộp số…)

🔹 Tiết kiệm thời gian và tối ưu không gian đào tạo: Học viên không nhất thiết phải trực tiếp thực hành trên hệ thống mô hình thực mà chỉ cần sử dụng máy tính hoặc thiết bị hỗ trợ thực tế ảo để trải nghiệm và thực hành mọi lúc, mọi nơi với tần suất không giới hạn.

🔹 Người học có thể lựa chọn những bài thực hành tự tương tác, tự điều chỉnh tốc độ theo khả năng của người học.

🔹 Giúp đơn vị đào tạo có kho dữ liệu đào tạo phong phú, sinh động qua các bài giảng thực hành ảo trong hệ thống mô phỏng.

🔹 Hệ thống mô phỏng giúp giảng viên và học viên được trải nghiệm công nghệ giảng dạy và học tập tiên tiến thời kỳ cách mạng công nghiệp 4.0.